نقش سبوس و فیبر گندم درسلامت دستگاه گوارش

نقش سبوس و فیبر گندم درسلامت دستگاه گوارش،پیشگیری،کنترل و درمان بیماریهای گوارشی

تغذیه صحیح، برای هر فرد یکی از مهمترین پایه های سلامت بدن می باشد. خرید هوشمندانه سبد غذایی در انتخاب مواد غذایی سالم، مفید و مغذی و اصلی مهم در سلامت تغذیه ای  خانواده می باشد.نان، یکی از منابع اصلی تامین انرژی و اصلاح تغذیه ای در سبد غذایی خانواده می باشد.توجه به نوع نان مصرفی و شناخت و انتخاب نان سالم  بسیار حائز اهمیت است. از آنجا که امروزه در تحقیقات تغذیه ای موثر در سلامت، نوع رژیم غذایی و اقلام تشکیل دهنده آن بسیار مهم می باشند، توجه به انتخاب درست نان به عنوان یکی از منابع اصلی در تامین انرژی مورد نیاز بدن بسیار حائز اهمیت است.

امروزه مشکلات و بیماری های گوارشی تحت تاثیر نوع رژیم غذایی و شیوه زندگی افراد بسیار شایع شده اند. امکان پیشگیری از بیماری های گوارشی با کمک برنامه غذایی مناسب ثابت شده است. علاوه بر آن، در افراد مبتلا به مشکلات و بیماری های گوارشی در کنار درمان های پزشکی، تغذیه درمانی توسط مشاورین تغذیه در بهبود و کنترل بیماری های گوارشی بسیار موثر است. انتخاب مواد غذایی مفید در حفظ سلامت دستگاه گوارش، پیشگیری از بیماری های گوارشی و کمک به درمان های پزشکی و کنترل علایم و مشکلات ناشی این بیماری ها بسیار مهم می باشد.

یکی از فاکتور های مهم در حفظ سلامت دستگاه گوارش استفاده کافی از فیبر غذایی در رژیم غذایی خانواده است.در این مقاله به فواید فیبر دریافتی از نان های سبوس دار و به ویژه نان گندم سبوس دار می پردازیم و تاثیر آن را در سلامت دستگاه گوارش بررسی می کنیم.

فیبر و فواید مصرف فیبر:

استفاده از نان های سبوس دار به عنوان انتخاب نان مصرفی خانواده در سلامت خانواده ثابت شده است.نقش مصرف این نان های سبوس دار بجای نان های سفید، در پیشگیری از ایجاد بیماری هایی مانند کبد چرب، دیابت و بیماری های قلبی عروقی، چاقی و مشکلات ناشی از آن و بسیاری بیماری ها به اثبات رسیده است. همچنین تاثیر مصرف نان های سبوس دار در سلامت دستگاه گوارش ثابت شده است.

امروزه به دلیل افزایش مصرف گوشت قرمز و عدم تناسب صحیح اسیدهای چرب امگا 6 و چربی بالا به ویژه چربی های اشباع در رژیم غذایی و عدم مصرف کافی از فیبرهای غذایی در سبزی ها ،میوه ها و غلات کامل، بروز بیماری های التهابی روده افزایش یافته است. تخقیقات اخیر نشان می دهد رژیم های غذایی غنی ازفیبر غذایی از ایجاد بیماری های التهابی روده جلوگیری می کنند.

سبوس گندم سلامت هضم غذا و افزایش دفع را بهبود می بخشد و زمان عبور مواد باقی مانده بعد از هضم و جذب در روده را کاهش می دهد و تخلیه روده ای را آسان می سازد و از ایجاد یبوست جلوگیری می کند. یبوست یکی از شکایت های شایع مردم است که به دلیل عدم تحرک و عادات غلط تغذیه ای در افراد ایجاد می گردد و خود عاملی است که تاثیرات منفی در سلامت دستگاه گوارش دارد. تحقیقات متاآنالیز نشان داد به ازاء مصرف هر گرم فیبر گندم اضافی روزانه، وزن مدفوع 3.7 گرم افزایش یافته و همچنین تعداد دفعات دفع هم در مجموع زیاد می شود. همچنین نشان داده شد در افرادی که بیشتر از 48 ساعت دفع داشتند ،به ازاء هر گرم فیبر گندم اضافی زمان انتقال مواد باقی مانده در دستگاه گوارش  0.78 ساعت کاهش می یابد.مقدارخروجی و دفعات دفع مدفوع بیشتر، با کاهش ایجاد یبوست و خطرات ناشی از آن در سلامت گوارش مرتبط است.

میکروبیوم روده انسان در سلامت دستگاه گوارش و عملکرد ایمنی در این بخش بسیار مهم است . لوله گوارش انسان حاوی باکتری های مختلفی است که جزو طبیعت مخاط گوارشی انسان می باشند. میکروبیوم دستگاه گوارش و روده های انسان باید در حد تعادل طبیعی قرار داشته باشد تا بتواند سیستم ایمنی را در طول دستگاه گوارش مدیریت نموده و سلول های پوششی جداره دستگاه گوارش را از عوامل بیماری زا محافظت نماید.همچنین این باکتری ها می توانند  ویتامین کا و ویتامین های گروه ب را در  روده  بزرگ تولید نمایند و کمک به تامین نیاز بدن کنند.

هر تغییری در میکروبیوم روده می تواند سلامت دستگاه گوارش را به خطر اندازد.یکی از وظایف آن ها تولید انرژی مورد نیازبرای سلول های جداره دستگاه گوارش می باشد.میکروبیوم روده ای انسان با تجزیه فیبر غذایی اسیدهای چرب زنجیره کوتاه می کند . این اسیدهای چرب زنجیره کوتاه شامل پروبیونات،استات و بوتیرات می باشند.

بوتیرات یک منبع مهم تولید انرژی برای سلول های اپیتلیال روده می باشد.پس ازآنجا که تامین انرژی مورد نیاز سلول های لوله گوارشی بسیار برای عملکرد صحیح آن ها و سلامت این جداره مهم است ، تامین انرژی برای فعالیت های حیاتی این سلول ها یکی از اصلی ترین وظایف یک رژِیم غذایی صحیح می باشد. تحقیقات نشان داده است که سبوس گندم نسبت به سبوس جو  و پکتین میزان بیشتری از بوتیرات را تولید می نماید.اسیدهای چرب زنجیره کوتاه تولید شده ازفیبر غذایی و به ویژه سبوس گندم نقش اساسی در حفظ سطح اپیتلیوم روده و حفظ سلامت کولون دارد. همچنین سلول های جداره و مخاط گوارشی با حضور SCFA)) در پاسخ دهی سیستم ایمنی بهتر عمل می کنند و این عملکرد بویژه با تولید پروپیونات وبوتیرات ناشی ازتخمیر فیبر غذایی در سلول های ایمنی مانند ماکروفاژها ،نوتروفیل ها و ائوزینوفیل ها با بیان ژن های موثر در عملکرد این سلول ها  در ناحیه گوارشی ثابت شده است.سلول های ایمنی در در طول دستگاه گوارش فعایت های مهمی را در حفظ سلامت بدن در مقابل عوامل خارجی بیماری زا انجام میدهند.